แถลงการณ์ร่วม 110 องค์กรภาคประชาสังคม: การใช้เทคโนโลยีสอดแนมข้อมูลดิจิทัลของรัฐเพื่อรับมือกับการระบาดของไวรัส โควิด -19ในวงกว้าง ต้องเคารพสิทธิมนุษยชน
3 เมษายน 2563
Amnesty International
การระบาดในวงกว้างของโรคโควิด-19 เป็นภัยฉุกเฉินทางสาธารณสุขระดับโลก ซึ่งจำเป็นต้องแก้ไขด้วยความร่วมมือในวงกว้างของรัฐบาลทั่วโลก อย่างไรก็ดี ความพยายามของรัฐในการควบคุมไวรัส ต้องไม่เอาไปถูกใช้เพื่อเป็นข้ออ้างในการปกปิดการผลักดันให้เข้าสู่ยุคใหม่ ของระบบการสอดแนมข้อมูลดิจิทัลที่ล่วงล้ำความเป็นส่วนตัวที่ขยายตัวอย่างกว้างขวางหลังจากนี้
พวกเราซึ่งเป็นองค์กรตามรายชื่อที่มีรายชื่อด้านล่าง ขอกระตุ้นรัฐบาลให้แสดงความเป็นผู้นำในการแก้ปัญหาการระบาดในวงกว้าง โดยให้การประกันว่า การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อตรวจสอบและติดตามบุคคลและประชากร จะเกิดขึ้นอย่างสอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชนอย่างเคร่งครัด
เทคโนโลยีมีความสามารถ และควรมีบทบาทสำคัญในการดำเนินงานเพื่อช่วยชีวิตคน ทั้งการเผยแพร่ข้อมูลด้านสาธารณสุข การส่งเสริมการเข้าถึงการดูแลด้านสุขภาพ อย่างไรก็ดี การเพิ่มอำนาจของรัฐในการสอดแนมข้อมูลดิจิทัล อย่างเช่น การเข้าถึงข้อมูลตำแหน่งของโทรศัพท์มือถือ คุกคามความเป็นส่วนตัว เสรีภาพในการแสดงออก และเสรีภาพในการสมาคม ในลักษณะที่อาจละเมิดต่อสิทธิ และลดทอนความไว้วางใจที่มีต่อหน่วยงานของรัฐ ทำลายประสิทธิภาพของมาตรการด้านสาธารณสุขใด ๆ มาตรการเช่นนี้ ยังเสี่ยงที่จะนำไปสู่การเลือกปฏิบัติ อาจส่งผลกระทบอย่างมากต่อชุมชนที่อยู่ชายขอบอยู่แล้ว
แม้ในช่วงเวลาที่ไม่ปรกติ แต่กฎหมายสิทธิมนุษยชนก็ยังต้องมีผลบังคับใช้ แท้ที่จริงแล้ว กรอบสิทธิมนุษยชนได้รับการออกแบบมาเพื่อประกันการถ่วงดุลสิทธิต่างๆ อย่างระมัดระวัง ทั้งนี้เพื่อคุ้มครองบุคคลและสังคมในวงกว้าง รัฐจึงไม่สามารถเพิกเฉยต่อสิทธิเหล่านี้ ทั้งความเป็นส่วนตัวและเสรีภาพในการแสดงออก โดยอ้างว่าต้องรับมือกับวิกฤติสาธารณสุข ในทางตรงข้าม การปกป้องสิทธิมนุษยชนยังเป็นการส่งเสริมสาธารณสุข โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเวลานี้ รัฐบาลต้องรับประกันอย่างเข้มแข็งว่า การจำกัดสิทธิใด ๆ ต้องสอดคล้องกับหลักประกันที่คุ้มครองสิทธิมนุษยชนมาอย่างยาวนาน
วิกฤติครั้งนี้ยังเป็นโอกาสที่จะแสดงความเป็นมนุษยชาติร่วมกันของเรา เราสามารถดำเนินงานเป็นพิเศษเพื่อต่อสู้กับการระบาดในวงกว้าง อย่างสอดคล้องตามมาตรฐานสิทธิมนุษยชนและหลักนิติธรรม การตัดสินใจใด ๆ ของรัฐบาลเพื่อเผชิญหน้ากับการระบาดในวงกว้างในขณะนี้ ย่อมส่งผลต่อโครงสร้างของโลกในอนาคต
เราเรียกร้องทุกรัฐบาลให้หาทางรับมือกับการระบาดในวงกว้างของโรคโควิด-19 โดยต้องไม่เพิ่มการสอดแนมข้อมูลดิจิทัล เว้นแต่จะสอดคล้องตามเงื่อนไขดังต่อไปนี้
1. มาตรการสอดแนมที่นำมาใช้รับมือกับการระบาดในวงกว้าง ต้องชอบด้วยกฎหมาย จำเป็น และได้สัดส่วน ต้องเป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติไว้ ต้องมีความชอบธรรมเพื่อตอบสนองวัตถุประสงค์ที่ชอบธรรมด้านสาธารณสุข ทั้งนี้ตามการกำหนดของหน่วยงานสาธารณสุขที่เกี่ยวข้อง และต้องได้สัดส่วนกับความจำเป็นเหล่านี้ รัฐบาลต้องกำหนดมาตรการอย่างโปร่งใส ทั้งนี้เพื่อเปิดให้มีการตรวจสอบ และอาจมีการดัดแปลง ยกเลิก หรือเปลี่ยนทิศทางการดำเนินงานได้ตามความเหมาะสม เราไม่อาจปล่อยให้การระบาดในวงกว้างของโรคโควิด-19 กลายเป็นข้ออ้างให้เกิดการสอดแนมข้อมูลอย่างเลือกปฏิบัติในวงกว้างได้
2. หากรัฐบาลขยายอำนาจการตรวจสอบและสอดแนม ต้องมีการกำหนดระยะเวลาการใช้อำนาจเช่นนี้ด้วย และให้ใช้ได้ต่อไปตราบเท่าที่จำเป็นเพื่อแก้ไขการระบาดในวงกว้างที่เป็นอยู่ เราไม่อาจปล่อยให้การระบาดในวงกว้างของโรคโควิด-19 กลายเป็นข้ออ้างของการสอดแนมข้อมูลที่ไม่มีจุดสิ้นสุดได้
3. รัฐต้องประกันว่า การเพิ่มมาตรการรวบรวม จัดเก็บ และนำข้อมูลส่วนบุคคลมาประกอบกัน รวมทั้งข้อมูลด้านสุขภาพ จะต้องถูกใช้เพื่อวัตถุประสงค์เฉพาะเพื่อตอบสนองต่อการระบาดในวงกว้างของโรคโควิด-19 เท่านั้น ข้อมูลที่รวบรวมมา จัดเก็บ และนำมาประกอบกันเพื่อรับมือกับการระบาดในวงกว้าง ต้องมีขอบเขตจำกัด มีระยะเวลาที่กำหนดสอดคล้องกับปัญหาการระบาดในวงกว้าง และต้องไม่ถูกใช้เพื่อการพาณิชย์หรือวัตถุประสงค์อื่นใด เราไม่อาจปล่อยให้การระบาดในวงกว้างของโรคโควิด-19 กลายเป็นข้ออ้างเพื่อปิดกั้นสิทธิความเป็นส่วนตัวของบุคคลได้
4. ในการดำเนินงานทุกอย่างประการ รัฐบาลต้องคุ้มครองข้อมูลของบุคคล รวมทั้งประกันให้มีความมั่นคงปลอดภัยเพียงพอต่อข้อมูลส่วนบุคคลที่ถูกรวบรวมจากอุปกรณ์ใด ๆ แอพพลิเคชัน เครือข่าย และบริการใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการรวบรวม ส่งต่อ ประมวล และจัดเก็บข้อมูล การอ้างว่าข้อมูลใดเป็นการจัดเก็บโดยไม่ระบุชื่อเจ้าของ ต้องมีหลักฐานยืนยันชัดเจน และมีข้อมูลเพียงพอที่จะยืนยันว่า ข้อมูลนั้นถูกเก็บโดยไม่ระบุชื่อเจ้าของข้อมูล เราไม่อาจปล่อยให้ความพยายามแก้ไขปัญหาการระบาดในวงกว้าง ถูกใช้เป็นข้ออ้างเพื่อลดทอนความปลอดภัยทางดิจิทัลของบุคคลได้
5. การใช้เทคโนโลยีสอดแนมข้อมูลดิจิทัลใด ๆ เพื่อรับมือกับโรคโควิด19 รวมทั้งการใช้บิ๊กดาต้าและระบบปัญญาประดิษฐ์ ต้องคำนึงถึงความเสี่ยงว่า เครื่องมือเหล่านี้จะส่งผลให้เกิดการเลือกปฏิบัติ และสนับสนุนการปฏิบัติมิชอบด้านสิทธิต่อชนกลุ่มน้อยด้านเชื้อชาติ คนจน และประชากรกลุ่มชายขอบอื่น ๆ ซึ่งในท่ามกลางปริมาณข้อมูลมหาศาล อาจมีการบดบังความต้องการและชีวิตที่แท้จริง หรือมีการแสดงตัวตนที่บิดเบือนของคนกลุ่มเหล่านี้ เราไม่อาจปล่อยให้การระบาดในวงกว้างของโรคโควิด-19 กลายเป็นข้ออ้าง เพื่อสนับสนุนให้เกิดช่องว่างมากขึ้นของการเข้าถึงสิทธิมนุษยชนของประชากรกลุ่มต่าง ๆ ในสังคมได้
6. หากรัฐบาลจะทำข้อตกลงเพื่อแชร์ข้อมูลกับหน่วยงานของรัฐหรือหน่วยงานเอกชนอื่นใด ต้องอยู่บนพื้นฐานที่สอดคล้องกับกฎหมาย และต้องเผยแพร่ข้อมูลที่ระบุถึงการมีอยู่ของความตกลงนี้ และข้อมูลที่จำเป็น เพื่อประเมินผลกระทบของข้อตกลงนี้ต่อความเป็นส่วนตัวและสิทธิมนุษยชน โดยให้เผยแพร่ข้อมูลเป็นลายลักษณ์อักษร ให้มีบทบัญญัติที่กำหนดวันสิ้นสุดการใช้บังคับในตัวเอง ให้มีการตรวจสอบจากสาธารณะ และให้มีหลักประกันอื่น ๆ เป็นพื้นฐาน หน่วยงานธุรกิจที่ร่วมมือกับรัฐบาลแก้ปัญหาโรคโควิด-19 ต้องผ่านการตรวจสอบเพื่อประกันว่า เป็นหน่วยงานที่เคารพสิทธิมนุษยชน และประกันว่ามาตรการใด ๆ ที่เกิดขึ้นต้องปลอดจากผลประโยชน์ทางธุรกิจหรือการพาณิชย์อื่นใด เราไม่อาจปล่อยให้การระบาดในวงกว้างของโรคโควิด-19 กลายเป็นข้ออ้างที่ปกปิดประชาชนจากการรับทราบถึงข้อมูลที่รัฐบาลกำลังรวบรวม และนำไปแชร์ให้กับบุคคลที่สาม
7. มาตรการรับมือใด ๆ ต้องมีเงื่อนไขคุ้มครองให้มีการตรวจสอบและรับผิดชอบ และมีหลักประกันป้องกันการปฏิบัติมิชอบ การเพิ่มการสอดแนมเพื่อรับมือกับโรคโควิด-19 ไม่ควรเป็นภารกิจของหน่วยงานความมั่นคงหรือหน่วยข่าวกรอง และต้องอยู่ใต้การกำกับดูแลอย่างมีประสิทธิภาพจากองค์กรอิสระที่เหมาะสม นอกจากนั้น บุคคลยังต้องมีโอกาสทราบข้อมูลเกี่ยวกับมาตรการรับมือโรคโควิด-19และสามารถใช้สิทธิตามกฎหมายเพื่อคัดค้านมาตรการนั้นได้ ทั้งมาตรการรวบรวม ประกอบและจัดเก็บ และการใช้ข้อมูลนั้น บุคคลซึ่งตกเป็นเป้าหมายการสอดแนมข้อมูล ต้องสามารถเข้าถึงกลไกเยียวยาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
8. มาตรการรับมือโรคโควิด-19 ที่รวมถึงการรวบรวมข้อมูล ควรมีช่องทางให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เกี่ยวข้องสามารถเข้าร่วมได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย อย่างเข้มแข็ง และอย่างจริงจัง โดยเฉพาะผู้เชี่ยวชาญจากภาคสาธารณสุข และกลุ่มประชากรที่อยู่ชายขอบสุด
องค์กรที่ลงนาม
7amleh – Arab Center for Social Media Advancement
Access Now
African Declaration on Internet Rights and Freedoms Coalition
AI Now
Algorithm Watch
Alternatif Bilisim
Amnesty International
ApTI
ARTICLE 19
Asociación para una Ciudadanía Participativa, ACI Participa
Association for Progressive Communications (APC)
ASUTIC, Senegal
Athan - Freedom of Expression Activist Organization
Australian Privacy Foundation Barracón Digital
Big Brother Watch
Bits of Freedom
Center for Advancement of Rights and Democracy (CARD)
Center for Digital Democracy
Center for Economic Justice
Centro De Estudios Constitucionales y de Derechos Humanos de Rosario
Chaos Computer Club - CCC
Citizen D / Državljan D
CIVICUS
Civil Liberties Union for Europe
CódigoSur
Coding Rights
Coletivo Brasil de Comunicação Social
Collaboration on International ICT Policy for East and Southern Africa (CIPESA)
Comité por la Libre Expresión (C-Libre)
Committee to Protect Journalists
Consumer Action
Consumer Federation of America
Cooperativa Tierra Común
Creative Commons Uruguay
D3 - Defesa dos Direitos Digitais
Data Privacy Brasil
Democratic Transition and Human Rights Support Center "DAAM"
Derechos Digitales
Digital Rights Lawyers Initiative (DRLI)
Digital Rights Watch Digital Security Lab Ukraine
Digitalcourage
EPIC
epicenter.works
European Digital Rights - EDRi
Fitug
Foundation for Information Policy Research
Foundation for Media Alternatives
Fundación Acceso (Centroamérica)
Fundación Ciudadanía y Desarrollo, Ecuador
Fundación Datos Protegidos
Fundación Internet Bolivia
Fundación Taigüey, República Dominicana
Fundación Vía Libre
Hermes Center
Hiperderecho
Homo Digitalis
Human Rights Watch
Hungarian Civil Liberties Union
ImpACT International for Human Rights Policies
Index on Censorship
Initiative für Netzfreiheit
Innovation for Change - Middle East and North Africa
International Commission of Jurists
International Service for Human Rights (ISHR)
Intervozes - Coletivo Brasil de Comunicação Social
Ipandetec
IPPF
Irish Council for Civil Liberties (ICCL)
IT-Political Association of Denmark
Iuridicum Remedium z.s. (IURE)
Karisma
La Quadrature du Net
Liberia Information Technology Student Union
Liberty
Luchadoras
Majal.org
Masaar "Community for Technology and Law"
Media Rights Agenda (Nigeria)
MENA Rights Group
Metamorphosis Foundation
New America's Open Technology Institute
Observacom
Open Data Institute
Open Rights Group
OpenMedia
OutRight Action International
Pangea
Panoptykon Foundation
Paradigm Initiative (PIN)
PEN International
Privacy International
Public Citizen
Public Knowledge
R3D: Red en Defensa de los Derechos Digitales
RedesAyuda
SHARE Foundation
Skyline International for Human Rights
Sursiendo
Swedish Consumers’ Association
Tahrir Institute for Middle East Policy (TIMEP)
Tech Inquiry
TechHerNG
TEDIC
The Bachchao Project
Unwanted Witness, Uganda
Usuarios Digitales WITNESS
World Wide Web Foundation