แก๊ซน้ำตาและสเปรย์พริกไทยล้วนเป็นสารเคมีที่ให้ระคายเคืองผิวหนัง ทำให้เกิดอาการปวดแสบปวดร้อน และออกฤทธิ์ต่อตา จมูก ปาก และทางเดินหายใจ สเปรย์พริกไทยอาจถูกใช้ในการปราบฝูงชนเนื่องจากมีคุณสมบัติที่ก่อให้เกิดความเจ็บปวดได้ทันที ขจัดออกจากผิวหนังยากกว่า และมีความสามารถในการทำให้เกิดแผลไหม้ได้
หากสัมผัสกับแก๊สน้ำตาหรือสเปรย์พริกไทยอาจก่อให้เกิดอาการดังนี้ :
- แสบร้อนตา จมูก ปาก และผิวหนัง น้ำตาไหลมาก ส่งผลต่อการมองเห็น
- น้ำมูกและน้ำลายไหลเพิ่มขึ้น ไอและหายใจลำบาก
- สับสน บางรายรู้สึกโกรธโกรธ และอาจมีอาการตื่นตกใจรุนแรง
อย่างไรก็ตาม ผลกระทบเหล่านี้จะเกิดขึ้นชั่วคราว ความรู้สึกไม่สบายตัวจากแก๊สน้ำตามักจะหายไปหลังจากผ่านไป 5-30 นาที ในขณะที่สเปรย์พริกไทยสามารถแทรกซึมไปยังปลายประสาท อาจใช้เวลา 20 นาทีถึง 2 ชั่วโมงกว่าที่จะบรรเทาลง ผิวหนัง
วิธีการป้องกันตนเอง
- หลีกเลี่ยงการใช้น้ำมันและโลชั่นบนผิวหนัง เพราะสามารถดักจับสารเคมีได้และทำให้อยู่บนผิวหนังได้นานขึ้น
- แนะนำให้ใช้ครีมกันแดดสูตรน้ำหรือแอลกอฮอล์ แต่หากต้องเลือกระหว่างครีมกันแดดสูตรน้ำมันกับการไม่ทาอะไรเลย เราขอแนะนำให้ใช้ครีมกันแดด เนื่องจากหากสเปรย์พริกไทยสัมผัสกับผิวไหม้จากแดดจะก่ออันตรายได้
- แต่งกายโดยปกปิดผิวหนังให้มากที่สุด เช่น ใส่เสื้อแขนยาวและหมวก
- หน้ากากกันแก๊สเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุดในการป้องกัน หากไม่มีสามารถใช้แว่นครอบตานิรภัย และผ้าพันคออเนกประสงค์ชุบน้ำ เป็นตัวเลือกต่อมา
หากสัมผัสแก๊สน้ำตาและสเปรย์พริกไทย
- มีสติ หายใจช้าลง เพราะการตื่นตระหนกจะเพิ่มความระคายเคือง
- หากเห็นสัญญาณเตือน เช่น เจ้าหน้าที่สวมใส่แว่นตากันแก๊ซ ให้รีบสวมอุปกรณ์ป้องกัน พยายามถอยห่างออกมาหรือหลบทิศทางลม
- สั่งน้ำมูก บ้วนปาก ไอและบ้วนน้ำลายออกมา อย่ากลืนสารเคมีเข้าไป
- หากคุณใส่คอนแทคเลนส์ คุณต้องถอดเลนส์ออกด้วยมือที่สะอาด อย่าถูสารเคมีเข้าตา
วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น
- ใช้น้ำยาล้างตาโดยใช้น้ำยาลดกรดและน้ำในอัตรา 1:1 โดยใช้เฉพาะยาลดกรดที่ใช้อะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์หรือแมกนีเซียมไฮดรอกไซด์ เช่น น้ำยา Maalox
- ขวดที่มีฝาฉีดเหมาะสำหรับล้างตา เริ่มล้างจากมุมด้านในของดวงตาไปทางด้านนอกเสมอ โดยเอียงศีรษะไปด้านหลังและเอียงไปทางด้านข้างเล็กน้อย เพื่อให้น้ำยาไหลเข้าตาได้ การเปิดตาอาจทำให้ความเจ็บปวดเพิ่มขึ้นชั่วคราว ดังนั้นคุณอาจต้องช่วยเปิดตาของผู้อื่นด้วย
- วิธีนี้ใช้ได้ผลดีในการล้างปากเช่นกัน หากผู้ได้รับสารยังตื่นตัวและสามารถหายใจเองได้
วิธีจัดการกับร่างกาย
- เมื่อทำการปฐมพยาบาลเบื้องต้นแล้ว ควรเริ่มกางแขนออกแล้วเดินไปรอบๆ แล้วถอดเสื้อผ้าที่เปื้อนออก
- สารพิษอาจปนเปื้อนสิ่งรอบตัว ในระหว่างนี้พยายามอย่าสัมผัสดวงตา ใบหน้า สิ่งของ หรือผู้อื่น เพื่อหลีกเลี่ยงการปนเปื้อนเพิ่มเติม
- อาบน้ำโดยใช้น้ำเย็นที่สุดเพื่อไม่ให้รูขุมขนเปิด ซักเสื้อผ้าโดยใช้ผงซักฟอกเข้มข้น