เมื่อไหร่เราถึงจะมีอากาศสะอาดให้หายใจ?

“ผมจำเป็นที่จะต้องมีอากาศสะอาดหายใจ”

เป็นข้อความส่วนจาก “ปฏิทินแห่งความหวัง จากครรภ์ถึงเชิงตะกอน” โดย ป๋วย อึ๊งภากรณ์ ซึ่งถูกเขียนขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2518

เกือบห้าสิบปีผ่านไป สิทธิที่จะมีอากาศสะอาดหายใจในประเทศไทยยังคงถูกละเมิดอยู่บ่อยครั้ง ซ้ำยังมีความรุนแรงมากขึ้น ตั้งแต่กรณีฝุ่น PM2.5 จนถึงกรณีล่าสุด คือกรณีเพลิงไหม้โรงงานที่ ทำให้เกิดสารเคมีปนเปื้อนในอากาศ

นำไปสู่คำถามที่ว่า “แล้วเมื่อไหร่เราจึงได้มีอากาศสะอาดให้หายใจ?”

อากาศคือปัจจัยสำคัญที่ทำให้ทุกคนมีชีวิตอยู่ต่อไป และเป็นส่วนหนึ่งของสิทธิที่จะมีความเป็นอยู่ที่ดี ซึ่งถูกรับรองไว้ในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน รวมถึงกฎหมายภายในประเทศอื่น ๆ ตั้งแต่ระดับของกฎหมายรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ว่าด้วย “สิทธิในชีวิตและร่างกาย” รวมถึงพ.ร.บ. อื่น ๆ เช่น พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ ปี พ.ศ.2550

ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2563 จนถึงปัจจุบัน มีความพยายามที่จะมีความพยายามที่จะยื่นพระราชบัญญัติที่เกี่ยวข้องกับสิทธิที่จะมีอากาศสะอาดหายใจ จากทั้งพรรคการเมืองและภาคประชาชนทั้งหมด 4 ร่าง ได้แก่

1. “ร่างพ.ร.บ.อากาศสะอาดเพื่อประชาชน พ.ศ. .... ” จากพรรคภูมิใจไทย

2. “ร่างพ.ร.บ.การบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด พ.ศ. ....”  จากภาคประชาชน นำโดยหอการค้าไทยและคณะ

3. “ร่างพ.ร.บ.การรายงานการปล่อยและการเคลื่อนย้ายสารมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม พ.ศ. ....” จากพรรคก้าวไกล

4. “ร่างพ.ร.บ.กำกับดูแลการจัดการอากาศสะอาดเพื่อสุขภาพแบบบูรณาการ พ.ศ. ....” จากกลุ่มเครือข่ายอากาศสะอาด

ปัจจุบัน 3 ใน 4 ร่าง ได้แก่ ร่างของพรรคภูมิใจไทย ร่างจากหอการค้าไทยและคณะ และร่างของพรรคก้าวไกลถูกปัดตกไปแล้ว เนื่องจากพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชาไม่ให้คำรับรอง 

อีกหนึ่งร่างจากกลุ่มเครือข่ายอากาศสะอาดกําลังอยู่ในกระบวนการลงชื่อจากภาคประชาชนเพื่อเสนอต่อรัฐสภา

สิทธิที่จะมีอากาศสะอาดมักถูกละเมิดอยู่บ่อยครั้ง ทำให้อาจกลายเป็นสิทธิหลายคนลืมนึกถึง

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเทศไทย ขอแสดงจุดยืนและย้ำเตือนว่าเด็กและเยาวชนมีสิทธิที่จะเติบโตภายใต้อากาศที่สะอาด และประชาชนทุกคนมีสิทธิที่มีชีวิตอยู่อย่างมีคุณภาพ

เพราะสิทธิที่จะมีอากาศสะอาด คือสิทธิมนุษยชน

อ้างอิง

“สำรวจสี่ร่างกฎหมายเกี่ยวกับมลพิษ-อากาศสะอาด แก้ปัญหา PM 2.5" iLaw

https://ilaw.or.th/node/5834

“7 ปี แห่งความถดถอย : ประยุทธ์ปัดตกร่างกฎหมายถ่วงความก้าวหน้าและคุณภาพชีวิตประชาชน” iLaw

https://www.ilaw.or.th/node/5860

“รัฐธรรมนูญในฝัน: อ.ป๋วยเขียน “จากครรภ์มารดาถึงเชิงตะกอน” ฝันถึงสังคมที่ต้องการ” iLaw

https://ilaw.or.th/node/5430

“สิทธิในอากาศสะอาดในกฎหมายไทย: สถานะปัจจุบันและอนาคต” สุรศักดิ์ บุญเรือง

https://so05.tci-thaijo.org/index.php/tulawjournal/article/view/250013/169832

เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับแอมเนสตี้
บริจาคสนับสนุนแอมเนสตี้