จีนเสนอออกกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติฉบับใหม่ กระทบถึงสิทธิมนุษยชนพื้นฐานในฮ่องกง

25 พฤษภาคม 2563

Amnesty International

Photo by ANTHONY WALLACE/AFP via Getty Images

จากการที่รัฐบาลจีนในการออกกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติฉบับใหม่เพื่อใช้ในฮ่องกง โจชัว โรเซนวิว รองผู้อำนวยการภูมิภาคเอเชียตะวันออกและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล กล่าวว่า

 

 “ทางการจีนมักละเมิดกรอบความมั่นคงแห่งชาติของตนเองอยู่เสมอ เพื่อเป็นข้ออ้างในการพุ่งเป้าไปที่นักปกป้องสิทธิมนุษยชนและยุติความเห็นต่าง ร่างกฎหมายอันตรายที่ถูกเสนอมานี้ ยังส่งสาสน์ชัดเจนว่าจีนพร้อมที่จะปฏิบัติเช่นเดียวกันในฮ่องกงโดยเร็วที่สุด”

“รัฐบาลฮ่องกงเร่งรับเอาคำนิยาม ‘ความมั่นคงแห่งชาติ’ ของจีนแผ่นดินใหญ่ที่คลุมเคลือและครอบคลุมไปหมดทุกด้าน มาจำกัดเสรีภาพในการรวมกลุ่ม การแสดงความคิดเห็น และสิทธิในการชุมนุมอย่างสันติ ความพยายามในการบีบบังคับผ่านกฎหมายความมั่นคงในเชิงควบคุม สร้างภัยคุกคามเสมือนจริงต่อหลักนิติธรรมของฮ่องกง และเป็นสัญญาณร้ายต่อหลักสิทธิมนุษยชนในประเทศ”

“กฎหมายที่ผ่านมาเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งชาติในประเทศจีน กระทบต่อสิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมที่เป็นธรรม บางกรณีเป็นการวางอุบายอย่างแยบยลในวิธีพิจารณาความอาญาทั้งระบบ การถูกจับในข้อหาอาชญากรรมความมั่นคงแห่งชาติอาจหมายถึงการถูกทำให้ขาดการสื่อสารและการคุมขังลับ โดยไม่สามารถเข้าถึงทนายความและครอบครัวได้”

 “กรุงปักกิ่งอ้าง กฎหมายนี้ถูกออกแบบมาเพื่อสร้าง ‘ความมั่นคง’ ในฮ่องกง อย่างไรก็ตาม การประท้วงต่างๆ ในปีที่ผ่านมาแสดงให้เห็นว่ากฎหมายในเชิงควบคุมทั้งหลายนั้น ไม่สามารถบรรเทาความไม่สงบได้ แต่กลับยิ่งกระตุ้นสถานการณ์ ชาวฮ่องกงจะต้องไม่ถูกริดรอนสิทธิเสรีภาพของพวกเขาไปเพียงเพราะข้อกังวลเกินจริงเรื่องความมั่นคง”

 

 

ข้อมูลพื้นฐาน

 

สภาประชาชนแห่งชาติจีน (NPC) ถูกคาดหวังให้ลงมติสนับสนุนการก่อตั้งและการเสริมสร้างมาตรการความมั่นคงแห่งชาติในฮ่องกง ในการประชุมประจำปี ตามที่ระบุเมื่อวันพฤหัสที่ผ่านมา

มติรัฐสภาจะให้อำนาจแก่คณะกรรมการประจำแห่งสภาประชาชนแห่งชาติจีน(NPC) ในการบังคับใช้กฎหมายโดยพุ่งเป้าไปยังกลุ่มแบ่งแยกดินแดน กลุ่มโค่นล้มอำนาจรัฐ กลุ่มก่อการร้าย และกลุ่มแทรกแซงจากต่างชาติ ซึ่งจะให้อำนาจรับผิดชอบกับรัฐบาลกลางในการดำเนินมาตรการความมั่นคงแห่งชาติในฮ่องกงด้วย

มติดังกล่าวจะทำให้รัฐบาลฮ่องกงต้องก่อตั้งและเสริมสร้างกลไกและหน่วยงานความมั่นคงแห่งชาติ รวมทั้งการบังคับใช้กฎหมาย อีกทั้งยังเรียกร้องให้ผู้ว่าการเขตบริหารพิเศษฮ่องกงรายงานการปฏิบัติหน้าที่รักษาความมั่นคงแห่งชาติและการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับความมั่นคงแห่งชาติ และกฎหมายห้ามการกระทำละเมิดความมั่นคงแห่งชาติให้แก่รัฐบาลกลางเป็นระยะๆ 

มติที่ถูกเสนอมาเรียกร้องต่อรัฐบาลฮ่องกงในการออกกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติให้สำเร็จโดยเร็ว ภายใต้หลักอนุรัฐธรรมนูญหรือกฎหมายพื้นฐานของฮ่องกงมาตรา 23 ความพยายามในการประกาศใช้กฎหมายมาตรา 23 ถูกชะลอไปในปี 2546 หลังจากที่ประชาชน 5 แสนคนออกมาประท้วงตามท้องถนน

กฎหมายความมั่นคงที่ถูกเสนอผ่านมติรัฐสภาอาจถูกระบุในภาคผนวกที่ 3 ของกฎหมายพื้นฐาน ภายหลังการประกาศใช้โดยคณะกรรมการประจำแห่งสภาประชาชนแห่งชาติจีน (NPC) ซึ่งหมายความว่าสามารถประกาศใช้เป็นกฎหมายได้เลยโดยไม่ต้องผ่านการพิจารณาจากรัฐสภาฮ่องกง ซึ่งละเลยอำนาจของฝ่ายนิติบัญญัติของฮ่องกงอย่างสิ้นเชิง

ในปี 2558 ประเทศจีนผ่านร่างกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ ซึ่งให้อำนาจล้นหลามแก่เจ้าหน้าที่ในการระงับและปราบปรามสิทธิมนุษยชน ทั้งในด้านการเมือง วัฒนธรรม การเงิน และอินเทอร์เน็ต 

รายงานแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลประจำปี 2562 เรื่องปักกิ่งข้ามเส้นฮ่องกง (Beijing’s Red Line in Hong Kong) ชี้ให้เห็นว่าเจ้าหน้าที่จีนใช้คำนิยามที่กว้างขวางของ‘ความมั่นคงแห่งชาติ’ เพื่อมุ่งจัดการกับนักข่าว นักกิจกรรม และนักวิพากษ์วิจารณ์ในฮ่องกงอย่างไร